Gelukkig met Genoeg
Steeds meer mensen besluiten vrijwillig om iets soberder te gaan leven. Ze willen minder hebben en meer delen, zelf doen, en duurzaamheid. Dat verzin ik (gespecialiseerd in schrijven over vrolijk besparen, soms gekscherend de ‘Bespaarkoningin’ –genoemd) niet.
Het is de uitkomst van een mentaliteitsonderzoek van Motivaction. Let vooral op dat ‘vrijwillig’. Je zou denken dat deze verandering een bevlieging is, een gevalletje ‘van de nood een deugd maken’, met dank aan de crisis. Maar dat is niet wat er aan de hand is. De koopkrachtontwikkeling laat tussen 1998 en 2012 pieken en dalen zien, die mee stuiteren met de staat van de economie. De wens om soberder te leven geeft juist een strak stijgende lijn. Het gaat mogelijk al om ruim 5 miljoen Nederlanders.
Dat ‘sober willen leven’ klinkt misschien een beetje stijf en zuunig, maar is het totaal niet. Deze club wil bewust minder spenderen aan het ene, om het andere te kunnen doen. Ineens zie je ze overal: de vrolijke bespaarders, de consuminderaars, de bewuste consumenten, buren die gereedschap delen via Peerby, mensen die via web of app een lift regelen met Blablacar, Croqqers (die goedkoop of gratis klussen doen voor buurtgenoten), buren die een maaltijd van elkaar overnemen via Thuisafgehaald, of mensen die spullen met een klein mankement lekker laten repareren bij een Repaircafé, vrolijke verstandige trendsetters. Er gaat bijna geen week voorbij of je hoort van weer een initiatief, negen van de tien keer gestart door sociaal betrokken,(b)aardige, slimme en handige twintigers. De overeenkomsten tussen de sites en apps lijken naadloos aan te sluiten bij de door Motivaction beschreven trend. De vrolijke bespaarder wil zich niet over de kop werken bij de jacht naar ‘meer, meer, meer’, gebukt gaan onder teveel bezit, wakker liggen over beurs en bonus. Hij wil ook niet op een houtje bijten, maar iets ertussen in. Dat bespaart trouwens niet alleen geld, maar ook stress en ongeluk. Deze consumenten wordt blij van het hebben van…genoeg.
Omdat de verandering zo geleidelijk is gegaan, was het mij eerder nooit zo opgevallen. Maar nu valt het wel op. In het onderzoek en in het dagelijks leven. Die zag ik echt niet aankomen in 1997, toen ik begon te schrijven over dit onderwerp, onder andere voor het toen pas verschenen blad Genoeg. Er bestond weliswaar een groeiende belangstelling voor Genoeg Magazine en voor mijn boeken (‘Genoeg uitgeven!’, ‘Altijd Genoeg!’, ‘Consuminderen met kinderen’, ‘Vrolijk besparen’, ‘Eigenwijs aflossen’), maar je werd toch een beetje als een koekoek of een geitensok bekeken. In de jaren negentig, toen op verjaarspartijtjes mensen nog opschepten over hun beleggingswinsten en hun nieuwste Nokia, pareerde ik geduldig en met blijmoedige zelfspot de grapjes over gedroogde theezakjes. Nu draaien de rollen ineens om. Steeds meer mensen ontdekken het geluk van genoeg en steken die wens en de uitvoering ervan in een nieuw kek jasje. Het zijn de jongeren en de hipsters die de netwerken, sites en de apps bedenken, die nadenken voor ze iets kopen en die eerder zeggen: ‘mooi, ik ben gelukkig met genoeg!’.
Marieke Henselmans is dé expert op het gebied van vrolijk besparen. Zij schrijft over dit onderwerp columns in het AD, twitter columns en bespaartips op @Mariekebespaart, werkte mee aan het veelbekeken televisieprogramma Geen cent te makken, werkt samen met het Nibud, en geeft in heel Nederland lezingen en workshops.
