Bellen op de fiets: moet dit verboden worden?

Even snel een WhatsAppje sturen, een telefoontje plegen of een nieuw liedje opzetten op de fiets? Het mag, maar over een tijdje wordt het misschien verboden. Verkeersminister Schultz van Haegen is namelijk bezig met een wetsvoorstel om telefoongebruik op de fiets te verbieden. Voorlopig mag je je telefoon dus nog gebruiken. Of WhatsAppen of bellen op de fiets slim is, is een heel andere vraag. Wie met zijn telefoon bezig is, let namelijk niet op de weg. En dat zorgt voor een hoop ongelukken.

Verbod, geen verbod, verbod: hoe zit het nou?

In 2015 zei minister Schultz van Haegen nog dat er geen verbod op telefoongebruik op de fiets zou komen omdat het niet te handhaven is. Maar in mei 2016 vertelde ze dat ze ging onderzoeken of er toch een verbod moet komen. De minister constateerde namelijk dat een grootscheepse campagne niet had geholpen. Bovendien had ze een indringend gesprek met de vader van de 13-jarige Tommy-Boy, die verongelukte toen hij aan een Spotify-playlist werkte. “Jongeren tussen 12 en 21 zijn zó met hun mobiele telefoon bezig, dat ze meer aan het appen zijn dan voor zich kijken”, zei Schultz van Haegen. Afgelopen december vertelde ze de media dat ze volop bezig is met het ontwerpen van een wet die telefoongebruik op de fiets moet verbieden. Als het wetsvoorstel klaar is, moet hij nog worden goedgekeurd door de Eerste en Tweede Kamer.

Bellen op de fiets: dit wil minister Schultz van Haegen

Als er een verbod komt, dan wordt het opletten geblazen. Natuurlijk vooral op het verkeer. Maar ook op wat er nu precies wel en niet mag onder het verbod. De minister heeft van experts gehoord dat het touchscreen gebruiken het allergevaarlijkst is. Simpel gezegd wordt dat eigenlijk de regel: gebruik je scherm niet. Niet alleen als je je telefoon in je hand hebt, maar ook als je een smartphonehouder gebruikt. De minister erkent dat zo’n houder heel handig is in het verkeer voor bijvoorbeeld navigeren. Maar, stelt ze ook: “Bij binnenkomende berichten is de verleiding groot om de telefoon ook voor andere activiteiten te gebruiken.” Dan de grote vraag: mag bellen op de fiets onder het voorgestelde verbod? Dat ligt eraan. Bellen met de telefoon in je hand mag sowieso niet. Met een (bluetooth) headset wel. Maar een nummer draaien of telefoontje opnemen zal moeten met spraakcommando’s of het knopje op de headset. De stelregel van de voorgestelde wet is immers: handen af van het scherm tijdens het fietsen!

Slingerend WhatsAppen: twee maanden celstraf, op papier

Niet veel mensen weten het, maar eigenlijk is er nu ook al een verbod om lekker slingerend te WhatsAppen op je stalen ros. Hier kun je namelijk andere verkeersdeelnemers mee in gevaar brengen. En dat mag niet, zo is te lezen in artikel 5 van de Wegenverkeerswet. Het moet dan wel gaan om zúlk gevaarlijk gedrag, dat er een reële kans is op een ongeval. Op papier kun je hiervoor twee maanden celstraf krijgen. Meestal levert het echter boetes op tussen de 100 en 1000 euro. Overigens gebeurt het nauwelijks dat fietsers hiervoor worden beboet door de politie, vaak komen ze er vanaf met een waarschuwing.

Gevaar op de weg

Veilig Verkeer Nederland verwacht dat het aantal verkeersslachtoffers de komende jaren flink stijgt vanwege het smartphonegebruik. Uit onderzoek blijkt dat bellen een aanzienlijk deel van je aandacht in beslag neemt. Bovendien is uitwijken met één arm heel moeilijk. Door de opkomst van touchscreens en WhatsApp is er een verschuiving van bellen naar aandacht voor het scherm. Vooral daardoor vinden er veel meer ongelukken door telefoongebruik plaats. Twee seconden blijkt een soort kritische grens. Bij iedere tel die je langer met je telefoon bezig bent, neemt het gevaar exponentieel toe.

https://youtu.be/3RxwpuWUbl8

Hoeveel zie je als je WhatsAppt op de fiets? Bron: NOS op 3

De harde cijfers

Dit zijn de harde cijfers over smartphonegebruik in het verkeer, die komen uit onderzoeken in opdracht van minister Schultz van Haegen:

• Bij 20 procent van de verkeersongevallen waarbij een jongere is betrokken, is er een telefoon in het spel.
• 6 op de 10 jongeren gebruikt zijn telefoon weleens op de fiets, onder volwassenen is dit 3 op de 10.
• Van de mensen die hun telefoon al fietsend gebruiken, doet 60 procent dat om te bellen, 40 procent om te WhatsAppen en 32 procent om muziek te luisteren.
• 75 procent van de Nederlanders is voor een verbod op telefoongebruik op de fiets
• 70 procent zegt dat hij door telefoongebruik van een fietser weleens een gevaarlijke situatie heeft meegemaakt

De (on)zin van een verbod

Zou zo’n verbod eigenlijk wel helpen om fietsongelukken met smartphones te voorkomen? Een verbod heeft in ieder geval een paar zonneklare voordelen. Het belangrijkste is volgens minister Schultz van Haegen dat er een duidelijke norm vanuit gaat: dit is onwenselijk gedrag. Bovendien zouden boetes een afschrikwekkende werking hebben. Maar er zijn ook mensen die beren op de weg zien. Zo vreest de politievakbond dat agenten het verbod niet kunnen handhaven, aangezien de politie nu al kampt met een enorme werkdruk. Bovendien stelde de minister eerder nog dat het in het buitenland niet lukt om zo’n verbod te handhaven. In Duitsland bijvoorbeeld worden nauwelijks boetes uitgedeeld omdat het lastig is om mensen op heterdaad te betrappen.

Zo ga jij veiliger met je telefoon om op de fiets

Natuurlijk is je telefoon in je broekzak of tas houden het allerveiligst. Maar als je toch per se je telefoon wilt gebruiken op de fiets, lees dan deze tips:

• Gebruik voor het bellen een headset met bluetooth zodat er geen kabeltje in de weg kan zitten. In de winterkou is een bluetoothmuts een goede oplossing.
• Luister geen muziek op je telefoon, aangezien je bijvoorbeeld sirenes en verkeersdeelnemers die van achteren komen niet hoort. Doe je het toch, zet de muziek dan in ieder geval niet te hard.
• Als je je telefoon (toch) gebruikt voor navigeren of muziek luisteren, zet dan het geluid en trillen uit. Zo kun je de muziek of navigatie nog horen, maar word je niet gestoord door WhatsAppjes en andere pushberichten.
• De veiligste manier om te navigeren, is om je telefoon op te bergen in je zak of tas en alleen (met een headset) te luisteren naar de instructies. Wil je toch per se naar het scherm kijken? Totdat er een verbod is, mag je – geheel op eigen risico – nog een smartphonehouder gebruiker. Dat is in ieder geval veiliger dan je telefoon in je hand houden. Finn maakt bijvoorbeeld universele houders die geschikt zijn voor iedere telefoon en fiets.

Tot slot. De leukste manier om je telefoon in je broekzak te houden? De app Fietsmodus! Voordat je opstapt, schakel je de app in om offline te gaan. Met het offline fietsen scoor je punten, waarmee je leuke prijzen kunt winnen.