Is 3D printen het begin van een grote revolutie?

Tot in de jaren negentig waren 3D-printers nog heel erg sciencefiction. Zoals de ‘Replicator’ in Star Trek. Maar de minifabriekjes staan inmiddels bij veel hobbyisten thuis. Heb je zelf geen 3D-printer? Geen nood, dankzij handige apps kun je zelf toch 3D printen. De printers worden steeds goedkoper, het printen is super duurzaam en je kunt steeds meer met de printers maken. Het populairst zijn bijvoorbeeld smartphonehoesjes, maar je kunt er zelfs protheses en huizen mee bouwen. Staan we aan het begin van een grote 3D-printrevolutie?

Papierloos product met uitstekende papieren

3D printen is beslist geen modeverschijnsel. Met een jaarlijkse omzet in Nederland van 120 miljoen euro is het een serieuze markt. Steeds meer bedrijven printen onderdelen met 3D-printers. Wekelijks worden er tussen de 500 en 1000 printers consumentenprinters verkocht, voornamelijk aan hobbyisten die ermee experimenteren. Experts verwachten dat over een tijd in ieder huishouden een 3D-printer zal staan. En dat is geweldig. Je downloadt gewoon een ontwerp, zet de printer aan en klaar is Kees. Ook handig: je hoeft niet meer stad en land af te speuren voor dat ene onderdeeltje, want je print het meteen zelf. En de creatieve geesten onder ons kunnen hun eigen producten ontwerpen.

Een beter milieu begint bij 3D printen

 Het allergrootste voordeel van 3D printen is dat het heel duurzaam is. Ga maar na. Producten hoeven we niet meer helemaal uit China te halen. Dat betekent minder transport en opslag – en dus minder uitstoot. Als alles meteen op aanvraag kan worden geprint, zullen er niet langer méér producten worden gemaakt dan er verkocht worden en hoeven we minder weg te gooien. Bovendien kunnen onze spullen langer meegaan. Is er een onderdeel kapot, dan print je het gewoon even. Dit is allemaal al heel duurzaam. Print je dan ook nog eens met milieuvriendelijke materialen, dan wordt het nóg duurzamer. Er komen steeds meer van dat soort stoffen. Het veelgebruikte polymelkzuur (PLA) is bijvoorbeeld helemaal biologisch afbreekbaar en met een biologisch suikerbietenplastic kunnen huizen worden geprint.

Printers in plaats van werknemers

Tegenover al deze voordelen, staat wel een groot nadeel. 3D-printers kunnen een heleboel werk doen dat nu in fabrieken en op bouwplaatsen door mensen wordt gedaan. Veel (vooral lager geschoolde) werknemers kunnen daardoor hun baan verliezen. Sommige economen schatten dat in de bouw zelfs de helft van het aantal arbeidsplaatsen zal verdwijnen. Natuurlijk komen er ook banen voor terug in de 3D-printindustrie, maar dat zijn er veel minder. En omdat het gaat om hooggeschoolde arbeid, kunnen de mensen die hun baan verliezen zich niet zomaar laten omscholen.

Dit rolt er uit 3D-printers

 Als je erover nadenkt wat je allemaal kunt maken met 3D-printers, is het niet gek dat een heuse revolutie wordt voorspeld. Momenteel zijn smartphonehoesjes één van de meest geprinte voorwerpen onder consumenten. In dit filmpje kun je goed zien hoe dat werkt. Op Thingiverse.com kun je gratis 3D-bouwtekeningen voor producten downloaden. Populair zijn bijvoorbeeld speelgoed, koptelefoonhouders, een fluitje, opbergdoosjes en een oordopjeshouder. Consumenten printen thuis ook veel (kunststof) sieraden en decoratieve voorwerpen.

Ook professionals gebruiken 3D-printers. Architecten en kunstenaars zelfs al best lang, bijvoorbeeld om maquettes en prototypes te maken. Vooral op medisch gebied zijn de toepassingen van 3D printen op zijn zachtst gezegd indrukwekkend. Nu al kunnen er perfect passende protheses en implantaten worden gemaakt. Het zal waarschijnlijk niet lang meer duren voordat medici zelfs huid, kraakbeen en – ja echt! – organen kunnen printen. Ook in de voedingsindustrie worden de printers al gebruikt. Met bijvoorbeeld chocola en suiker kun je fantastisch mooie dingen printen. En het Russische bedrijf Apis Cor kan dankzij een 3D-printer op locatie een huis bouwen binnen 24 uur en voor maar ongeveer 10.000 euro.

https://www.youtube.com/watch?v=GUdnrtnjT5Q (Zo bouwt het Russische bedrijf Apis Cor een huis binnen 24 uur dankzij een 3D-printer op locatie.

 Een 3D geprint smartphonehoesje van 3dprinttelefoonhoesje.nl

Net een inkjetprinter, maar dan met filament

 Hoe werkt een 3D-printer? Nou, eigenlijk heel eenvoudig. Vergelijk het met de inkjetprinter die je thuis hebt. Alleen print je dan geen document, maar een 3D-tekening. En in plaats van inkt, komt er (al dan niet gekleurde) ‘filament’ uit de spuitkop. Dat zijn bouwmaterialen zoals gips, epoxy of polyester, die door smelting vloeibaar worden gemaakt. Consumentenprinters kunnen meestal met meerdere (vergelijkbare) soorten filament printen, industriële printers vaak maar met één soort (bijvoorbeeld suiker, chocola of metaal). De printer drukt steeds één laagje af, dat hard wordt als het afkoelt. Uiteindelijk komen er heel veel lagen over elkaar, zodat het resultaat driedimensionaal wordt. Voilà!

https://www.youtube.com/watch?v=J_CNs5aXUio (Uitleg in De Wereld Draait Door hoe een 3D-printer werkt.)

Wat heb ik nodig om te kunnen printen?

 Natuurlijk een 3D-printer. Die zijn er in alle soorten en maten. Consumentenprinters kosten meestal tussen de 300 en 1500 euro en zijn inmiddels bij tal van webshops te koop. Daarbovenop moet je nog wat andere dingen kopen, zoals het filament. Dat is een spoel met draad eromheen, wat door de printer wordt gesmolten (kosten: meestal een paar tientjes per rol). Wil je je eigen ontwerpen maken, dan heb je verder nog een laptop, tablet of smartphone en ontwerpsoftware nodig. Plus eventueel een 3D-scanner: daarmee kun je objecten in 3D inscannen, zodat je ze met de printer kunt kopiëren.

3D printen zonder 3D-printer thuis

 Thuis geen 3D-printer en toch 3D printen? Dat kan! Smartphonehoesjes kun je in een handomdraai ontwerpen en laten printen via 3dprinttelefoonhoesje.nl. Met de Sculpteo-app kun je zelf allerlei soorten designs maken of al bestaande ontwerpen uitkiezen. Het product wordt dan door het bedrijf geprint en naar je opgestuurd. Wil je je handen uit de mouwen steken en zelf printen? Op Makerscene.io kun je zien waar de dichtstbijzijnde openbare werkplaats (‘maker space’) zit waar je kunt 3D printen. Een 3D-printer kost daar meestal zo’n 5 euro per uur en filament ongeveer 25 cent per gram. Met programma’s zoals Sketchup kun je eerst je eigen 3D-product ontwerpen. Natuurlijk kun je ook gaan voor een bestaand ontwerp, die download (en print) je gemakkelijk met de Thingiverse-app (Android en iOS).

3D printen: alarmfase 1?

 Is 3D printen gevaarlijk? Natuurlijk kun je gevaarlijke producten printen, zoals wapens. Een tijdje geleden bleek uit een onderzoek van het ministerie van Volksgezondheid dat ook het 3D printen zelf niet geheel zonder risico’s is. Zo kun je je branden aan de hete onderdelen en komen er dampen en kleine deeltjes vrij. Daarom geeft het ministerie het advies: blijf opletten en ventileer goed! 3D-printers zijn in ieder geval niet zo gevaarlijk dat er meteen maatregelen moeten worden genomen, stelt het ministerie.

3D printen: 3 duizelingwekkende feiten

1. Het internationale ruimtestation ISS heeft een kleine 3D-printer aan boord. Niet om kapotte onderdelen opnieuw te maken, maar om onderzoek te doen naar 3D printen zonder zwaartekracht.
2. Het Amerikaanse bedrijf Defense Distributed zette bouwtekeningen online waarmee mensen zelf een pistool konden printen. Het enige wat je verder nodig had, waren een metalen slagpin en kogels. Op last van de overheid zijn de tekeningen weer verwijderd.
3. Minister van Onderwijs Jet Bussemaker droeg tijdens Prinsjesdag 2015 schoenen die door Eindhovense studenten waren ge-3D-print.

Kriebelt het bij jou om een 3D-ontwerp te maken? Simyo geeft een zelf te ontwerpen telefoonhoesje weg van 3dprinttelefoonhoesje.nl

Waarom zou jij wel zo’n hoesje kunnen gebruiken? Laat het ons voor donderdag 6 juli weten onder dit blog en wie weet mag jij binnenkort aan de slag op de digitale tekentafel!